Manastiri
Srednjevekovne crkve i manastiri
U podnožju Kopaonika se nalazi veliki broj srednjevekovnih crkava i manastira, koje zaista vredi obići
Srpski srednjevekovni manastiri bili su crkveno-administrativni centri, sedišta patrijarha, mitropolita i episkopa. U njima su sahranjeni brojni srpski vladari, vlastela i crkveni velikodostojnici. Manastiri su čuvali nacionalnu svest i pravoslavnu tradiciju. Tu su se održavali narodni zborovi i skupštine na kojima su donete mnoge važne odluke, a veliki broj crkvenih velikodostojnika i običnih monaha predvodio je narod u mnogim važnim istorijskim momentima.
Studenica
Posvećena Uspenju Presvete Bogorodice i najznačajnija zadužbina Stefana Nemanje. Nalazi se kod Ušća na Ibru i nedostižan je graditeljski uzor srednjevekovne Srbije. Manastir je izgrađen između 1183. i 1195., a živopisan zaslugom Svetog Save 1208/09. godine.
Žiča
Za razliku od većine naših manastira koji su građeni u teško pristupačnim predelima, Žiča se nalazi u plodnoj ravnici, na samo 6km od Kraljeva. Zadužbina je kralja Stefana Prvovenčanog (1195 – 1223) i jedna je od najvećih svetinja srpskog naroda. Gradnja glavne manastirske crkve Sv. vaznesenja je završena oko 1217., kada je njen ktitor dobio kraljevsku krunu iz Rima.
Sopoćani
Kralj Stefan Uroš I, najmlađi Nemanjin unuk, podigao je Sopoćane blizu sopota (izvora) reke Raške – u Rasu, središtu srpske srednjevekovne države. Mesto na kojem je zapisana godina podizanja hrama je oštećeno, pa se na osnovu predstava na freskama pretpostavlja da je gradnja trajala od šeste do sedme decenije XIII veka.
Gradac
Manastir Gradac leži na uzdignutoj zaravni iznad Gradačke reke, na obodu šumovitih padina Golije. Udaljen je 21km severozapadno od Raške i 12,5km zapadno od Brvenika i Ibarskog puta. Tačna godina gradnje manastira nije poznata. Smatra se da je završen u poslednjoj četvrtini 13. veka. Zadužbina je Jelene Anžujske. Građena je u tradiciji raške škole.
Đurđevi stupovi
Prema Stefanu Prvovenčanom manastir je ispunjenje zaveta njegovog oca: dok je Nemanja bio zatočen u pećini, zavetovao se Svetom Georgiju da će mu, ako ga spase, sazidati crkvu. Posle crkve, Nemanja je sazidao i trpezariju, zgradu za stanovanje i cisterne, ogradio je manastir zidom sa odbrambenom kulom. Na ktitorskoj ploči piše da je gradnja završena 1171. godine.
Stara Pavlica kod Raške
Manastir Stara Pavlica se nalazi u selu Pavlici, na stenovitoj zaravni iznad Ibra, 6km severno od Raške. Pretpostavlja se da potiče iz prednemanjićke ere ili je podignut na samom početku njihove vladavine Nemanjića, krajem XII veka.
Petrova crkva u Rasu
predstavlja najstariji spomenik crkvene arhitekture na prostoru Srbije i prvobitno je sedište raške episkopije. Crkva se nalazi 2km severno od centra Novog Pazara, a prema do sada poznatim pisanim izvorima potiče iz VIII veka, ali je verovatno i starijeg datuma.
